Atomic Swap, bir takas veya takas platformu gibi güvenilir bir üçüncü tarafa (aracıya) güvenmeye gerek kalmadan anında gerçekleştirilebilen bir kripto para biriminin bir başkasıyla takas edilmesidir.
Sonuç olarak, işlem üzerindeki kontrol yalnızca ilgili taraflarca gerçekleştirilir. Atomik takaslar hem zincir üzerinde, yani doğrudan farklı kripto para birimlerinin blok zincirleri arasında hem de zincir dışı blok zincirinin dışında gerçekleştirilebilir . Bu transferin ilk örneği 19 Eylül 2017’de Decred ve Litecoin kripto para birimleri arasında gerçekleşmiştir.
Başlıklar
Neden atomic swap’a ihtiyaç var?
Kripto para birimlerinin borsalarda ve diğer özel platformlarda takas edilmesi süreci hala oldukça zaman alıcı olabiliyor ve sıklıkla şişirilmiş komisyonlarla ilişkilendiriliyor. Buna ek olarak, tüm borsalar tüm kripto paraları veya gerekli işlem çiftlerini desteklemez; bunun sonucunda bir kripto para birimini diğeriyle değiştirmek isteyen bir tüccar, zorunlu ek dönüşüm ihtiyacıyla karşı karşıya kalır.
Üçüncü bir tarafa güvenmenin yukarıda belirtilen riskleri de dahil olmak üzere bu sorunları çözmek için atomic swap teknolojisi geliştirildi. İlk olarak 2013’te tanımlandı ancak yakın zamanda pratikte uygulanmaya başlandı.
Teknik açıdan bakıldığında bu nasıl işliyor?
Atomik takaslar, zaman kilitli bir karma sözleşmesi ( HTLC ) kullanır. Adından da anlaşılacağı gibi HTLC, borsa katılımcıları tarafından doğrulanabilen bir kriptografik karma işlevi oluşturmayı içeren zamana dayalı bir akıllı sözleşmedir .
Başka bir deyişle, HTLC, alacaklının vade tarihinden önce kriptografik bir ödeme kanıtı oluşturarak fonların alındığını onaylamasını gerektirir. Aksi takdirde işlem geçersiz sayılır ve para göndericiye iade edilir.
Ali’nin eşdeğer miktarda BTC ile takas etmek istediği 100 LTC’si var. Geleneksel mekanizma Ali’nin borsaya gitmesini, hesabına para yatırmasını ve LTC paralarını satma emri vermesini içeriyor. Atom takası durumunda Ali, LTC’sini doğrudan Mehmet’in sahip olduğu gerekli miktarda BTC ile değiştirebilir.
İşlemin başlatıcısı olan Ali, banka kasasına benzetilebilecek bir sözleşme adresi oluşturur. Bu adres, takas işlemi sırasında Ali2nin LTC’sini saklar. Kasayı açmak için Mehmet’in imzasının yanı sıra Ali tarafından oluşturulan bir numara da gereklidir. Bu aşamada Ali’nin bu numarayı Mehmet ile paylaşmaması çok önemlidir, çünkü o zaman takas tamamlanmadan önce hücreyi açıp tüm parayı oraya alabilecektir.
Bir sonraki adım Ali’nin gizli bir numara bulması ve bunun bir karmasını oluşturmasıdır. Hash kilit görevi görür, gizli numara ise anahtardır. Mehmet, Ali’den sözleşme adresini alır, her şeyin yolunda olduğundan emin olur ve ardından aynı anahtarla kendi hücresini oluşturur. Bunu yapmak için Ali, Mehmet’e önceden oluşturulmuş karma değeri gönderir, ancak hücreyi açmak için Ali’nin imzasına ihtiyacı vardır.
Bu noktadan itibaren Ali, anahtarın yanı sıra hücreyi Mehmet’e imzalama ve dolayısıyla adrese bağlı parayı kullanma imkanına da sahiptir. Bunun ardından Mehmet’e o ana kadar bilmediği gizli numara verilir. Mehmet, bu gizli numarayı kullanarak Ali’nin kendisine ödenmesi gereken parayı alabilir.
Atomik Swap, Lightning Network protokolünü gerektiriyor mu?
Yaygın inanışın aksine, Lightning Network teknolojisi başarılı atomik takaslar için bir ön koşul değildir ancak takas sürecini daha basit, daha hızlı ve daha verimli hale getirebilir.
Atomic Swap’lar gibi, Lightning Network de zaman kilitli karma sözleşmeleri kullanıyor; aradaki fark, atomik takaslar blok zincirleri birbirine bağlarken, Lightning Network’ün ödeme kanallarını birbirine bağlamasıdır. Bu yöntem, Ali ve Mehmet’in Can ile bir ödeme kanalı açmasını ve ona güvenmek zorunda kalmadan takası Can aracılığıyla yapmasını içerir.
Aynı temel mekanizma, Lightning Network’ü atomik takaslara entegre etmenin oldukça basit olduğu ve farklı Lightning Network’lerin farklı blok zincirlerinde birbirine bağlanmasıyla sonuçlandığı anlamına gelir. Bu sayede her iki blok zincirde de ödeme kanallarını açan bir takas katılımcısı, ödeme işlemcisi veya örneğin merkezi olmayan bir altcoin borsası olarak hareket edebilir.
Zincir içi ve zincir dışı borsalar arasındaki fark nedir?
Zincir içi atomik takaslar, doğrudan takas edilen kripto para birimlerinin blok zincirlerinde gerçekleşir; bu, HTLC’yi desteklemenin yanı sıra, başarılı bir takas için aynı hash algoritmasını da kullanması gerekiyor demektir.
Zincir dışı atom takasları ise, Lightning Network’ün bir uzantısı olarak blockchain dışında para alışverişi yapmanıza olanak tanır.
